مدرس

شاید قبلا نام معاملات آتی را شنیده باشید، یا برایتان این سوال پیش بیاید که که معاملات آتی چیست؟

در هر کسب و کاری صاحبان آن همیشه از ریسک گریزان هستند ، مثلا یک کشاورز همیشه دنبال یک بازار مطمئن برای فروش محصولش هست تا بر اساس قیمت آنجا درباره محصول خود تصمیم گیری کند. همه اینها باعث شد تا بازار آتی تشکیل شود.

 قرارداد آتی قراردادی هست که در آن خریدار و فروشنده با هم توافق می­کنند که مقدار معینی کالای مشخص را با کیفیت مشخص، قیمت مشخص و در زمان مشخص معامله کنند.

در قرارداد آتی فروشنده متعهد به تحویل کالا در تاریخ تعیین شده در زمان عقد قرارداد هست و همچنین خریدار متعهد به پرداخت وجه در تاریخ مذکور هست.

فرض کنید یک کشاورز که در زمینش زعفران کاشته و تقریبا چهار ماه بعد موقع برداشت زعفران هست، با یک خریدار از همین الان توافق می‌کند که چهار ماه بعد در یک روز مشخص ، 5 کیلوگرم زعفران  را به قیمت هر گرم 15000 تومان به خریدار بفروشد ، حالا اینکه قیمت زعفران در چهار ماه دیگر در بازار چه عددی باشد اصلا مهم نیست و فروشنده باید زعفران را به خریدار تحویل دهد و خریدار باید مبلغ  15000 تومان به ازای هر گرم به فروشنده پرداخت کند. هر دو طرف خریدار و فروشنده این قرارداد را امضا می‌کنند که حاصل آن یک قرارداد آتی هست.

احتمالا الان این سوالات در ذهن شما شکل گرفته که اول چه ضمانتی هست که فروشنده کالای خود را در زمان سررسید تحویل بدهد و یا خریدار مبلغ کالا (زعفران) را در تاریخ سررسید پرداخت نماید دوما خریدار و فروشنده چرا باید معامله ای به نام قرارداد آتی را ببندند و سوال آخر اینکه خریدار و فروشنده در چه صورت سود و ضرر      می کنند که در ادامه به آنها جواب داده خواهد شد.

چرا باید از قراردادهای آتی استفاده شود؟

پیش خودتان فکر می کنید هر خریداری می‌تواند در آینده کالای مورد نظر خودش را از بازار خریداری کند. پس چه نیازی به قرارداد آتی هست؟ چرا خریدار و فروشنده علاقه‌مند هستند که بر قیمت آینده یک دارایی از الان توافق کنند؟ 

قرارداد آتی دو نوع کاربرد اصلی دارد :

1) پوشش ریسک در برابر تغییرات آینده قیمت

2) کسب سود

1) پوشش ریسک در برابر تغییرات آینده قیمت:

این مزیت قرارداد آتی بیشتر بین نظر کشاورزان و تولیدکنندگان کالاها و شرکت‌های مصرف کننده کالاها هست.

فرض کنید یک طرف یک کشاورز زعفران کاشته و طرف دیگر تاجر زعفران هست.در این صورت افزایش قیمت زعفران در ماه‌های آینده به نفع کشاورز و به ضرر تاجر هست و برعکس کاهش قیمت زعفران به ضرر کشاورز و به تاجر هست.

پس شما اگر کشاورز باشید علاقه‌ دارید که از الان زعفران خود را که هنوز برداشت نکرده‌اید به قیمت مورد انتظار خود بفروشید چون از کاهش قیمت زعفران در آینده ترس دارید. از این طرف هم تاجر دوست دارد که از همین الان زعفرانی که در آینده نیاز دارد را به قیمت مورد نظرش بخرد چون از افزایش قیمت زعفران در آینده ترس دارد.

2)کسب سود (هدف اصلی ما این مورد هست):

این ویژگی بیشتر برای سرمایه‌گذاران بورس کالا (بازار آتی) جذاب هست که هدف ما هم همین هست. مثلا فرض کنید که ما نه کشاورز هستیم نه تولیدکننده و نه مصرف‌کننده ، ولی تحلیلگر خوبی هستیم و می خواهیم از نوسانات قیمت به سود برسیم بدون اینکه کالایی داشته باشیم و نه تحویل بگیریم و نه تحویل بدهیم ، پس فقط می خواهیم از نوسانات قیمت سود ببریم.

فرضا ما تحلیل می‌کنیم که قیمت زعفران در یک ماه آینده از قیمت فعلی که 15000 تومان هست به 20000 تومان صعود خواهد کرد و در طرف دیگر فردی هست که تحلیل می‌کند که قیمت زعفران در یک ماه آینده صعود نخواهد کرد و به احتمال زیاد کاهش خواهد یافت.

ادامه مقاله را در سایت بورس استارتر مشاهده کنید.