اختیار معامله و کاربردهای آن
اختیار معامله که آپشن هم به آن گفته می شود ، اصطلاحی هست که توسط فعالین بازار سهام استفاده می شود. این قرارداد بین خریدار و فروشنده اختیار بسته می شود ، طوری که دو طرف توافق می کنند ، در آینده معامله را انجام بدهند. خریدار اختیار با پرداخت مبلغ مشخص ، اختیار(حق) خرید یا فروش دارایی گفته شده در قرارداد را با قیمت مشخص و در زمان مشخص به دست می آورد ، فروشنده اختیار هم حق خرید یا فروش دارایی قرارداد شده را به خریدار اختیار می دهد. حالا شاید در زمان مشخص شده در قرارداد ، خریدار دارایی مورد نظر را خرید و فروش نکند! ، در این حالت دارایی مشخص شده در قرارداد در اختیار فروشنده قرار می گیرد و خریدار مبلغ پرداخت شده را از دست می دهد. شاید جالب باشه که ما در زندگی روزمره از اختیار معامله زیاد استفاده می کنیم! اختیار معامله یعنی از الان، ابهامات آینده را پیش بینی کنیم و آنها را ارزش گذاری کنیم.
یک مثال ساده در مورد اختیار معامله:
تالس و اختیار معامله:
شاید تالس اولین کسی بوده که از اختیار معامله استفاده کرده.
میلیتوس در غرب کشور ترکیه امروزی، درختان زیتون زیادی داشت که روغن کشی از زیتون شغل رایج آن روزگار بود. به دلایل مختلف تولید زیتون هر سال متغیر بود و باغداران زیتون در یک سال سود بسیار خوبی بدست می آوردند و سال بعد ضرر میکردند.
آقای تالس با کسانی که دستگاه های روغن کشی داشتند، قرارداد بسیار جالبی بست. زیتون ها در بهار برداشت می‌شد، او در زمستان به ازای پرداخت پولی، دستگاه های روغن کشی را برای بهار اجاره می کرد، با این شرط که اگر تالس دستگاه ها را نمی خواست پول اجاره برای صاحبان دستگاهها باشد و تالس هیچ ادعایی بابت آنها نداشته باشد.
سال بعد که محصول زیتون خیلی زیاد بود، تالس دستگاه های روغن کشی را با همان مبلغ قرارداد شده اجاره کرد و سپس در اختیار صاحبان دستگاه ها و سایر افراد گذاشت و از این طریق سود خوبی کسب کرد.
اینجا، یک اختیار مورد معامله قرار گرفت. تالس چون پول اجاره دستگاه ها را از پیش پرداخته بود ، اختیار داشت که از آنها استفاده کند یا نه و هیچ الزام و تعهدی هم نداشت، صاحبان دستگاهها هم متعهد بودند که اگر تالس خواست از دستگاه ها استفاده کند باید با همان قیمت از قبل تعیین شده موافق باشند.
خب چرا صاحبان دستگاه های روغن کشی با معامله موافقت می کردند؟
دلیل اصلی آنها ابهام در آینده کاریشان بود. صاحبان دستگاه ها نمی دانستند که سال آینده می توانند قرارداد های خوبی میبندند یا نه، یعنی مبهم بودن آینده را ارزش گذاری می کردند. به این معامله اختیار خرید ، کال آپشن (Call Option) می گویند.
خب با توجه به این مثال می توان گفت اختیار معامله باید چهار اصل را داشته باشد: